چرا یلدا مهم است و باید پاس داشته شود؟
تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۴۲۰۹۳
عصر ایران؛امید جهانشاهی- آیینها مهماند. بسیار هم مهماند. چون هر اجتماعی با پاسداشت آیینها شکل میگیرد، هویت مییابد و تعریف میشود. فرهنگ هر ملتی با مجموعهای از آیینها قابل شناسایی است وقابل مطالعه و آنها را از دیگر ملتها متمایز میکند. پاسداشت و اعتقاد به این آیینها داشتههای یک ملت است و تفسیر معنای این آیینها بر رفتار و کردار مردم تاثیر میگذارد و آنها را شکل میدهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
«ما» به عنوان ایرانیان با پاسداشت مجموعهای از آیینها ایرانی شدهایم و به عنوان ایرانی تعریف معنا و هویت یافتهایم. یکی از آیینهایی که پاسداشت آن هویت بخش و معنابخش فرهنگ ما ایرانیان است همین جشن یلداست.
یلدا از آیینهای باستانی پیش از زردشت است و قدمتی هفت هزار ساله دارد. یلدا به معنای تولد است؛ تولد الهه اساطیری مهر و نور که از دل سنگی به درآمد در ستیز با تاریکی و ظلمت.
شب یلدا شد و میلاد خوش ایزد مهر
زایش نور از این ظلمت تاریک سپهر (محسن رودگری)
برخی را عقیده بر این است که این رسم راه به اروپا برد و ردپای آن در آیین مشهور کریسمس پررنگ است و یکی کلمه نوئل را از ریشه ناتال به معنای تولد می دانند همچون یلدا و دیگری درختی که ستون مراسم کریسمس است و نماد سرسبزی و جاودانگی و از سرو در فرهنگ ایرانی وام گرفته شده است. سرو از نمادهای اصیل ایرانی و نمادی مقدس است. چون نماد جاودانگی است. سرو در فرهنگ ایرانی نماد زندگی، آزادگی، بلندبالایی و ایستادگی هم است. ایستادگی در برابر سوز سرما و سرسختی ظلمت.
سرو را خصلت ایرانیان هم دانستهاند که در برابر هجومهای نظامی و هجمههای فرهنگی مختلف ضد ایرانی در درازنای تاریخ، خود و فرهنگ خود را حفظ کردهاند و همچنان چون سرو ایستاده اند. سرو در طوفان نمیشکند، منعطف است؛ با تندی همراه نمیشود، آزاده است و رام میکند.
سرو جایگاهی برجسته در ادبیات کلاسیک ایرانی دارد:
نه هر درخت تحمل کند جفای خزان/ غلام همت سروم که این قدم دارد (حافظ)
چو سرو در مقام رضا ایستادهام (صائب تبریزی)
آنچه در این آیین مهم است پاسداشت مهر و پاسداری از دوستی و بهانه شادی است. شادی در فرهنگ ایران باستان جایگاهی بلند داشته است. در کتیبه داریوش بزرگ آمده است که بلافاصله وقتی می گوید خداوند «مردم را آفرید» ادامه می دهد «و شادی را برای مردم آفرید.» سه کلمه کلیدی و مهم برای داریوش بزرگ عبارت بودند از: «بوم» (که همان سرزمین است)، «مردم» و «شادی».
یلدا جشن خورشید است و خورشید نماد مهر و مایه نور و روز و روشنایی. از این رو، یلدا جشن امید است، امید به پیروزی نور و پاکی و پایان حتمی تاریکی.
به تعبیر استاد فرزانه جناب دکتر میرجلال الدین کزازی: «در باورهای باستانی ایرانی، تیرگی و شب و سرما پدیدههاییاند اهریمنی؛ زیرا زیانبارند و دلآزار؛ سترونی، خاموشی، پژمردگی را به همراه میآورند؛ اما چرا ایرانیان در این شب، خوانی ویژه و نمادین میگسترند و میکوشند که این شب را تا دمیدن خورشید و آغاز روز زنده بدارند. پاسخ بدین پرسش بازمیگردد به ارزش و کارکرد بسیارِ امید، نزد ایرانیان. در درازترین و تیرهترین شب سال، نیاز و امید هر ایرانی به دمیدن خورشید و برآمدن روز دلافروز و برخورداری جهان از فروغِ فرورینه بیش از هر زمانیست. آنان بدینسان آشکار میدارند و استوار که چیرگیِ تیرگی را که اهریمنیست برنمیتابند. مردمانِ فر و فروغ با شب و تاریکی پیوندی نمیتوانند داشت.»
این آیین ریشه در نور و امید دارد و از همین رو خورشید پیوندی تنگ با آن دارد و نمادهای خورشیدی را بر سفره و خوان آیینی شب یلدا قرار می دهند. قرمزی رنگ خورشید است و هندوانه از این رو میوه جشن یلداست. و انار به در رنگ و ریخت یادآور خورشید است.
در میان قوم بختیاری هم رسم بر این بوده است که کدو تنبلهای بزرگی آبپز میکنند و آن را ریز ریز در آش میریزند. کدو نیز از نمادهای خورشید بوده است.
آیین یلدا را به سفرههای رنگی و گران ترجمه نکنیم، به تجمل تضعیف نکنیم. یلدا شب شادی و شاهنامه است، شب حضرت حافظ، شب هویت ایرانی که چون سرو ایستاده است. شب تولد مهر، شب مهربانی. شب پاسداشت صلح و مروت و آشتی که از ستون های فرهنگ ایرانی بودهاند و در منابع کلاسیک فرهنگ ایرانی بویژه در شاهنامه و اشعار حضرت حافظ متجلی است:
آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است
با دوستان مروت با دشمنان مدارا
آیینها را باید به درستی شناخت و به شایستگی برپا داشت. چون منبعی هستند که هویت و ذهنیت ما را شکل میبخشند و بر رفتار ما تاثیرگذارند. در شب یلدا از مهر و امید به نور بگوییم و حافظ بخوانیم و با شادی به جنگ ناامیدی برویم که ایران پاینده است تا خورشید برجاست.
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: یلدا کریسمس فرهنگ ایرانی فرهنگ ایران آیین ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۴۲۰۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مردم تخلفات مربوط به صیانت از زبان پارسی را در خراسان رضوی گزارش دهند
محمد حسین زاده مدیرکل فرخنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی گفت: در کنار جغرافیای سرزمین کهن ایران به عنوان مؤلفه میراث ملموس کشور و دین مبین اسلام در حیطه میراث معنوی، زبان و ادب پارسی به عنوان مهمترین دارایی به جا مانده از پیشینیان و یگانه رشته پیوند دهنده اقوام ایرانی مطرح است.
وی با اشاره به اهمیت راهبردی زبان وحدت بخش پارسی و لزوم پاسداشت آن در برابر هجوم رقبا و اقتضائات دنیای مدرن امروز ادامه داد: بحران هویت ملی و زبان پارسی را میتوان به سادگی در ادبیات نسل جدید مشاهده و عمق آسیب به این مؤلفه هویتی - فرهنگی را درک کرد.
دبیر شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی گفت: در روند دهشتناکی که در تغییرات نامحسوس دستوری آرام آرام پیش میرود، بیم آن است که در آیندهای نزدیک، نسلهای جدید در فهم و خوانش متون زیبای فارسی و اشعار بلند شاعران وزین ایرانی مشکل مفاهمه پیدا کنند.
حسین زاده افزود: استفاده بی رویه از واژههای غیر فارسی، به گسست فرهنگی میان ما و فرهنگ غنی ایرانی اسلامی به ویژه در حوزه ادبیات منجر میشود لذا با توجه به همه این تفاسیر و بنا بر وظایف ذاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در مسیر پاسداشت از حریم زبان و ادبیات پارسی از عموم هم استانیهای گرانقدر دعوت میکنم تا برای حفظ شأن این سرمایه ملی و میراث گرانبها و وجوب رعایت قوانین مربوط به صیانت از زبان پارسی در صورت مشاهده اسامی و یا خط بیگانه بر سر در محل کسب اصناف و مجتمعهای تجاری و یا واحدهای مسکونی با ارسال تصویر و گزارش ما را در پاسداشت زبان و خط فارسی یاری دهند.
وی اضافه کرد: راههای ارتباطی از بسترهای مختلف برای دریافت گزارشهای مردمی شامل شناسه در پیام رسان ایتا: @pasdasht_zaban_farsiُ سامانه پیامکی: ۵۰۰۰۲۳۸۵۹۴۰۰۱ پست الکترونیکی khrz@farhangmail.ir لینک سایت https://khrz.farhang.gov.ir/fa/zabaneparsi میشود.
باشگاه خبرنگاران جوان خراسان رضوی مشهد